برای انتخاب مناسب‌ترین سیستم اطفا حریق برای یک فضا باید تمام جوانب را سنجیده شود. اگر چه لازم است تجهیزات لازم براساس الزامات هر پروژه انتخاب شود اما به منظور تاثیرگذاری و ارزش‌گذاری بهتر باید وزن عوامل مختلف در نظر گرفته شود. به این منظور لازم است چک‌ لیست واقع‌بینانه‌ای از بهترین راهکار برای دسترسی به سیستم، ذخیره سازی، ایمن‌سازی، انطباق با مقررات و حفاظت از اموال تهیه شود. به این ترتیب می‌توان هزینه‌های پروژه را دقیق‌تر محاسبه نمود.

می‌توانید پرسش‌های زیر را مطرح کنید: باید از چند فضا حفاظت شود؟ آیا یک سیستم واحد برای حفاظت از این فضاها کافیست؟ آیا باید برای این سیستم حفاظتی فضای مشخص در نظر گرفته شود؟ بعد از در نظر گرفتن این موارد لازم است میزان فضای تحت حفاظت خود را در نظر بگیرید. سیستم‌های خنثی به تهویه تحت فشار و سیستم رزرو نیاز دارند تا در صورت نیاز وارد مدار شود. تمام این موارد جانبی نیازمند فضا و هزینه بیشترند. سیستم‌های اطفای حریق گازی NOVEC 1230 تمامی این نیازها را به خوبی پوشش می‌دهد که در ادامه در مورد ویژگی‌ها و نحوه عملکرد آن  بیشتر صحبت خواهیم کرد.

پرده‌های ضد حریق:

متاسفانه اغلب مرگ و میرهای در اثر استنشاق بیش از حد گاز، دود یا بخارهای سمی اتفاق می‌افتد. به همین خاطر المان‌هایی در داخل ساختمان طراحی می‌شود تا مخاطرات حریق برای ساکنین آن فضا را به حداقل برساند.

تفاوت راهکارهای Passive و Active:

بیش از 70درصد کسب‌و کارهایی که طعمه حریق‌های گسترده می‌شوند تا مدت مدیدی نمی‌توانند فعالیت خود را از سر بگیرند. از همین رو همواره تاکید می‌شود که کسب‌و‌کارها تجهیزات مناسبی برای حفاظت در برابر حریق و مهار و اطفای آن داشته باشند. حفاظت پسیو یکی از اجزای اصلی ایمنی و حفاظت در برابر حریق است که زمانیکه با راهکارهای اکتیو همراه می‌شود می‌تواند حریق را به خوبی مهار کند تا افراد بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن محیط را ترک کنند همچنین آسیب وارد شده به تجهیزات به کمترین حد ممکن برسد.

مقایسه حفاظت اکتیو و پسیو:

سیستم‌های پسیو و اکتیو در مهار حریق ساختمان‌ها، تجهیزات و افراد نقش کلیدی دارند. سیستم‌های پسیو بیشتر در مهار حریق و سیستم‌های اکتیو در اطفای حریق موثرند. با وجود اینکه این دو سیستم به طور جداگانه عمل می‌کنند به منظور عملکرد مطلوب باید با یکدیگر هماهنگ باشند.

به طور کلی حفاظت اکتیو در برابر حریق به معنای شناسایی، کنترل و فرار از حریق است در حالیکه حفاظت پسیو به معنای جلوگیری از وقوع حریق یا جلوگیری از پراکنده شدن آن است.

به منظور حفاظت کامل از یک فضا باید راهکارهای اکتیو و پسیو در کنار یکدیگر اعمال شود.

به این منظور باید مراحل زیر انجام شود:

1. تشخیص – که در مرحله اول توسط سنسورهای تشخیص حرارت، دود یا شعله انجام شده و سپس اخطار حریق در کل ساختمان ارسال می‌شود.

2. مهار- اطفا کننده‌های اتوماتیک تخلیه مستقیم و غیرمستقیم یا هر راهکار دیگری که حریق را به صورت مستقیم یا دستی مهار می‌کند.

3. تخلیه – تخلیه دود و محصولات جانبی حریق از طریق فن‌های تخلیه هوای مقاوم در برابر حریق.

نگاهی دقیق‌تر به حفاظت در برابر حریق فعال:

حفاظت از حریق اکتیو مستلزم انجام اقدامات لازم جهت شناسایی و هشدار، متوقف نمودن و یا مهار حریق است. سیستم های خودکار یا دیجیتال نیز در دسته راهکارهای فعال حفاظت از آتش در نظر گرفته می شوند.

محصولاتی که در حفاظت حریق فعال جای می‌گیرند:

سیستم‌های اعلام حریق – سیستم‌ اعلام حریق مطلوبی که فورا حریق را شناسایی کرده و آن را مهار نماید.

روشنایی فرار اضطراری - که در صورت قطع برق باید به طور خودکار فعال شود.

سیستم‌ اطفا – سیستم اطفای گازی مثل CO₂، گازهای خنثی، فوم، واترمیست یا اسپرینکلر.

تخلیه دود – برای تخلیه دود از راهروها و راه‌پله.

نجات افراد معلول – نجات افراد معلول در شرایط اضطراری.

تست و نگهداری هیدرانت آتش نشانی برای عملکرد صحیح در هنگام حریق.

سیستم‌های ارتباط صوتی – استفاده از یک سیستم ارتباط صوتی دو طرفه و ایمن برای ارائه خدمات آتش نشانی در ساختمان‌های بلند یا بزرگ.

رایزرهای خشک و تر – استفاده از ولوها و لوله کشی‌ مناسب برای ارسال آب به طبقات دیگر.

هشدارهای صوتی آدرس عمومی که اغلب به عنوان یک سیستم «Tannoy» یا PA شناخته می‌شود و برای ارائه پیام های از قبل ضبط شده در حین تخلیه یا در موارد اضطراری استفاده می شود.

هوزریل آتش‌نشانی - توسط افراد آموزش دیده یا خدمات آتش نشانی برای مهار آتش استفاده می شود، آنها به دبی خاص و فشار آب نیاز دارند.

خاموش کننده های قابل حمل - انواع مختلفی از کپسول های آتش نشانی برای استفاده در انواع مختلف آتش سوزی وجود دارد. برای یادگیری نحوه استفاده صحیح از کپسول های آتش نشانی آموزش لازم است.

نگاهی دقیق‌تر به سیستم‌های پسیو حفاظت در برابر حریق

سیستم‌های پسیو حفاظت در برابر حریق برای جلوگیری از انتشار آتش در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. سیستم‌های پسیو الزاما به طور مستقیم در آتش‌سوزی دخیل نیستند. اما باید به درستی نصب شده مورد استفاده قرار بگیرند.

حفاظت پسیو الزاما در مهار یا اطفای حریق موثر نیست. در حقیقت نقش آن حفاظت از افراد و کاهش صدمات وارد شده به ساختمان‌ و تجهیزات است.

باید توجه داشت که نام پسیو به این معنی نیست که کاربر می‌تواند آن را اعمال کرده و بدون انجام هیچگونه تست و نگهداری به حال خود رها کند.

تجهیزاتی که برای حفاظت پسیو مورد استفاده قرار می‌گیرند:

درب‌های حریق: قرار دادن درب‌های داخلی حریق می‌تواند از پراکنده شدن آتش و دود در ساختمان جلوگیری کند در نتیجه افراد فرصت بیشتری برای خروج خواهند داشت.

زون‌بندی و متوقف نمودن آتش: اطمینان از اینکه دیوارها،‌کف‌ها و سقف‌ها کاملا در برابر حریق ایمن شده‌اند و از گسترش و پراکنده شدن آن جلوگیری می‌کنند.

پرده‌های حریق: این فناوری در عین سادگی ایمن و مقرون به صرفه‌ست که‌ تا حد زیادی از پراکنده شدن آتش جلوگیری می‌کند.

دمپرهای دود و حریق: در محل عبور داکت‌های حرارت، عبور هوا و یا بر روی سیستم تهویه قرار می‌گیرند و از پراکنده شدن آتش جلوگیری می‌کنند. دمپرها می‌توانند به سیستم اعلام حریق مرکزی متصل شوند.

نگهداری سیستم حفاظت در برابر حریق:

 بسیاری از محصولاتی که در این مقاله شرح دادیم برای عملکرد مطلوب باید به صورت دوره‌ای تست شوند.

به عنوان مثال، تجهیزات اعلام حریق باید به صورت دوره‌ای تست شوند، افراد حاضر در محیط باید آموزش‌های لازم را دیده‌ باشند همچنین عملکرد درب‌های حریق باید به طور دوره‌ای مورد بررسی قرار بگیرد.

خلاصه:

• سیستم‌های پسیو و اکتیو برای حفاظت از محل کار، کارکنان، بازدید کنندگان و دارایی های تجاری شما الزامی هستند.
• سیستم‌های پسیو و اکتیو نقش متفاوتی در مهار حریق دارند اما در کنار یکدیگر می‌توانند حفاظت در برابر حریق را بهبود دهند.
• نصب و راه اندازی شده سیستم‌های ایمنی حریق باید به نحو صحیح توسط متخصصین معتبر انجام شود.

دستورالعمل و ضوابط طراحی، نظارت و اجرای سیستم های اعلام حریق
بخش اول: زون‌‌بندی حریق

مناطق تحت پوشش یک سیستم اعلام حریق اصطلاحا زون حریق (Zone) نامیده می‌شوند. از آنجاییکه آگاهی به موقع از محل حریق و دسترسی سریع به محل آن از اهمیت بالایی برخوردار است بهتر است یک ساختمان به چندین منطقه یا Zone تقسیم بندی گردد.

زون‌بندی (منطقه‌بندی) حریق در هر ساختمان که طراحی سیستم اعلام حریق و منطقه بندی آن نیز از آن تبعیت خواهد کرد باید براساس مساحت و کاربری فضاها و میزان اهمیت آن‌ها و موارد مرتبط در مقررات ملی ساختمان انجام شود.

در هنگام وقوع حریق در سیستم اعلام حریق هر یک از بخش‌ها به صورت مجزا به کمک نشانگرهای تعبیه شده بر روی پنل از سایر قسمت‌ها مجزا می‌شوند.